Ένας καθημερινός άνθρωπος

Αναφερόμαστε συχνά στον καθημερινό άνθρωπο όλοι μας και ακόμα περισσότερο η τηλεόραση, το μέσο το οποίο διαμορφώνει την κοινή άποψη όσο κανένα άλλο φυσικό η μη πρόσωπο. Πως είναι όμως ο καθημερινός άνθρωπος; Έχει αξίες; Ποιες είναι οι αρετές οι οποίες θα πρέπει να έχει στο δυσάκι του για να πορευθεί στην ζωή;
Δυστυχώς λόγος δεν γίνεται για αυτό το θέμα. Ίσως να μην το επιθυμεί και ο ίδιος ο άνθρωπος ο οποίος έχει καταφέρει να κλειστεί σε ένα καβούκι, να μετριάσει το ατίθασο συναίσθημά του και να απολαμβάνει τα αγαθά του υλικού πολιτισμού μας.
Ο καθένας από μας είναι κάτι το μή συνηθισμένο. Είναι το διαφορετικό μέσα στο πλήθος και θα πρέπει να διαφυλάττει την διαφορετικότητά του. Ο άνθρωπος δεν συγκρατεί τα θέλω και τα πιστεύω του. Μπορεί να κάνει το πιο τρελό πράγμα για υποστηρίξει τις ιδέες του έστω και αν είναι γελοίες. Μπορεί ακόμα να ξεχειλίζει από αγάπη και να μην περιμένει να βρει μια βολική πραγματικότητα για να την εκφράσει. Επιθυμεί την ανταπόκριση και δεν φοβάται την απόρριψη.
Το κλάμα στις μέρες μας τείνει να θεωρηθεί γραφικό. Σε πολλές περιπτώσεις είναι, όπως οι τόσοι και τόσοι πικραμένοι που φέρνει στα σπίτια μας η τηλεόραση. Στις διαπροσωπικές σχέσεις όμως δύσκολα αφήνει κάποιος τον εαυτό του ελεύθερο σε μια τρικυμία του μυαλού μόνο και μόνο από εγωισμό. Ο άνθρωπος όμως δεν φοβάται να κλάψει ότι τον πονά και τον χαροποιεί.
Ο άνθρωπος δεν φοβάται να τα παρατήσει όλα και να φύγει για να πραγματοποιήσει το όνειρό του. Δεν φοβάται να παρατήσει έναν αγώνα όταν είναι στα όρια της αντοχής του. Οι άνθρωποι δεν θα τον κατακρίνουν γιατί θα έχει κάνει τα όσα δυνατά. Θα τον κατακρίνουν μόνο αυτοί που φοβούνται να είναι άνθρωποι.
Ο άνθρωπος δεν ανέχεται ποτέ να είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης. Δεν δέχεται να παίζει ρόλους που του καθορίζουν άλλοι και θέλει να έχει πάντα ελεύθερο πνεύμα. Θέλει να αγωνίζεται για όσα τον θλίβουν και για όσα τον ευχαριστούν.
Ο άνθρωπος δεν ζει μόνο στο παρόν. Ζει στο παρελθόν και στο μέλλον.

Η οκνηρία του σύγχρονου ανθρώπου

Η καθημερινότητα του σύγχρονου άνθρωπου δεν του επιτρέπει να εφησυχάζει συχνά. Του ζητά να είναι πάντα έτοιμος και οξυδερκής για να απαντήσει σε οποιαδήποτε πρόκλησή της. Η τεχνολογική επανάσταση αλλά και η ατέρμονη θέλησή του όλο και περισσότερα υλικά αγαθά τον ωθούν σε όλο και περισσότερη εργασία. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω θα αναρωτηθεί κάνεις πως είναι δυνατόν ο μέσος άνθρωπος της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα να πάσχει από την αρρώστια της οκνηρίας.
Ως οκνηρία ορίζεται η χαλαρότητα του νου και η, ως αποτέλεσμα, αδυναμία του σώματος να ανταποκριθεί στο κάλεσμα εκτάκτων καταστάσεων. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό δεν τίθεται θέμα οκνηρίας για το κοινωνικό σύνολο. Ωστόσο θέτοντας το ζήτημα στην βάση της πνευματικότητας και της ουσιαστικής πνευματικής λειτουργίας του μυαλού του σύγχρονου ανθρώπου παρατηρείται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού πάσχει από αυτήν.
Στις μέρες μας όλες οι δυνατότητες της ψυχικής και σωματικής μας υπόστασης αναλώνονται στο βωμό της εύρεσης χρήματος και της κοινωνικής καταξίωσης μέσω αυτού. Ελάχιστη προσοχή δίνεται στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και του τρόπου σκέψης. Τα θεωρητικά ζητήματα και η φιλοσοφία δεν απασχολούν την κοινωνία γιατί απλώς δεν της προσφέρουν χρήμα. Τρανό παράδειγμα είναι το εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο ως πρωταρχικό του στόχο έχει την δημιουργία μηχανικών μυαλών και όχι ελεύθερων σκεπτόμενων ανθρώπων.
Η πνευματική οκνηρία είναι επικίνδυνη για την πορεία του κάθε πολιτισμού. Η στασιμότητα στα γράμματα και στις τέχνες δείχνει και στασιμότητα στους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων. Έτσι μεταβαίνουμε σε μια εποχή άκρατου εγωισμού, ωχαδελφισμού και υλισμού στην οποία θα έχει διαβρωθεί ο κοινωνικός ιστός. Η πνευματική οκνηρία είναι μια από τις μάστιγες του παρόντος και εν δυνάμει ο εκτελεστής του μέλλοντος.

Νίκος Καββαδίας - Ο πιλότος Νάγκελ

Ο πιλότος Νάγκελ Χάρμπορ

Ο Νάγκελ Χάρμπορ, Νορβηγός πιλότος στο Κολόμπο,

Άμα έδινε κανονική πορεία στα καράβια

Που φεύγαν για τους άγνωστους και μακρινούς λιμένες,

Κατέβαινε στην βάρκα του βαρύς, συλλογισμένος,

Με τα χοντρά τα χέρια του στο στήθος σταυρωμένα,

Καπνίζοντας ένα παλιό χωμάτινο τσιμπούκι

Και σε μια γλώσσα βορινή σιγά μονολογώντας

Έφευγε μόλις χάνονταν ολότελα τα πλοία.

Ο Νάγκελ Χάρμπορ, πλοίαρχος σε φορτηγά καράβια,

Αφού τον κόσμο γύρισεν ολόκληρο, μια μέρα

Κουράστηκε κι απόμεινε πιλότος στο Κολόμπο.

Μα πάντα συλλογίζονταν την μακρινή του χώρα

Και τα νησιά που είναι γεμάτα θρύλους, τα Λοφούτεν.

Όμως μια μέρα επέθανε στην πιλοτίνα μέσα

Ξάφνου σαν ξεπροβόδισε το Steamer Tank “Fjord

Folden”

Όπου έφευγε καπνίζοντας για τα νησιά Λοφούτεν…

Ο Νίκος Καββαδίας αποτελεί σημείο αναφοράς στα ελληνικά γράμματα καθώς κατάφερε μέσα από την άκρως τεχνική γλώσσα των ναυτικών να φέρει στον άνθρωπο που δεν έχει σχέση με την θάλασσα τους προβληματισμούς του για την ζωή αλλά και την μαγεία του ταξιδιού.
Στο ποίημά του ο "O Πιλότος Νάγκελ Χάρμπορ" αναφέρεται μέσα σε δύο στροφές στην ροή της ζωής ενός ναυτικού. Ο πιλότος Χάρμπορ ήταν καπετάνιος στα φορτηγά όλη του την ζωή. Καταγόταν από της νήσους Λοφούτεν, της χώρας των φιόρδ, της Νορβηγίας. Ταξίδεψε όλο τον κόσμο με το ίδιο μεράκι όπως την πρώτη μέρα και όταν κουράστηκε πια να γυρνά τις θάλασσες αποφάσισε να πάει στο Κολόμπο και να κάνει την δουλειά του πιλότου.

Το Κολόμπο είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της νήσου Κεϋλάνης η οποία βρίσκεται νοτιοανατολικά της χερσονήσου της Ινδίας. Εδώ τίθεται ο εξής προβληματισμός από τον Καββαδία. Γιατί ο ήρωας επέλεξε μια τόσο μακρινή χώρα για να κάνει το επάγγελμα του πιλότου; Ήθελε πραγματικά να επιστρέψει στην πατρίδα του;

Η ζωή στη θάλασσα είναι μεν γεμάτη περιπέτεια και εμπειρίες, αλλά είναι γεμάτη και με μοναξιά. Ο ήρωας του ποιήματος ταξίδεψε όλη του την ζωή. Δεν είχε αφήσει κάτι στην πατρίδα να τον περιμένει. Με αποτέλεσμα να μείνει μόνος στο τέλος και να συντηρεί την επιστροφή μόνο στα σχέδια.

Η αναγωγή στην καθημερινότητά μας και η μεταφορά των στίχων του Καββαδία διαμορφώνουν μια στάση ζωής κατά την οποία σαφώς υπάρχουν επιλογές και επιπτώσεις. Όπως ο πιλότος Νάγκελ Χάρμπορ επέλεξε να μείνει για πάντα στην Κεϋλάνη.